Jeta e njeriut nji udhtim

Feb 23, 2016 Zani i Nalte Retrospektivë 0

---

Njeriu prej natyre i kurreshtuem, do me njoftë vedvedin, don me dijtë prej kahë ka ardhë, se ku do të shkojë, sendet qi e qarkojnë, revolucionet e metamorfozet qi ndodhin në çdo kand të rruzullimit; don me mendue fatin e mjerueshëm t’ atyne zâmdhajvet qi zbritën prej nji madhnije të pa shoqe. Edhe tue i përshkue në mendje të gjitha këto sende, i vjen para syshë zhgatrrimi, me të cini âsht i dënuem gjithçkahi në këtë jetë. Dridhet; se edhe vetë aj, âsht nji ndër ata, mbi të cilët do të randojë pesha e atij zhgatrrimi. Kështu në zemër të tij përtrihen mjerime e dishprime; e pa dyshim i dermohet zêmra prej këtyne mjerimevet, kur kujton se nuk dijti kurgjâ mbi egzistencën e tij të vërtetë, kahë erdhi e ku do të shkojë e se s’ fundit nji ditë do të ngrijë mun si ato gurët qi ka përpara syvet; pse shpirti don me qenë gjithmonë, don me jetue gjith-herë.

Koha e gjallnis së tij me gjith të qeshmet e të qamet, gzimet e hidhrimet, veprat e Shkencës e të civilizimit, gjithë bukurit e natyrës e t’ artit, nji ditë do të çduken. Me nji herë ti o njeri, ja nis udhtimit drejt kah nji botë e përhershme! Të duket se e trashigove ketë Botë, nis të shijojsh bukurit, stolit e mirsit të dhurueme nga nji Bamirës, qi shpesh herë E harron, ja nis punës, ngreh pallate, permirson rrugë, godit bulevarde dhe dikur arrin kulmin!

Po gjith këto faza të jetës po t’ i vrejmë me kujdes, shofim se nuk vijnë mâ! I ngjanë nji udhtimi në detë, qi nji tallas po t’ i delte para, ja humbte rrugën e mâ në fund i shkaktonte humbjen. Gjithashtu jeta âsht si nji udhtim naltë nji kodre, plot vujtje, plot mundime, plot rreziqe e fundi i fundit e mbaron udhën, i sos vujtjet, rreziqet e mundimet. E tash ku do të shkojë? A e mbaroj udhën? Po udhtimin e ksaj jete e mbaroi dhe tash j’u nis nji udhtimit tjetër, udhtimit të Amshuem! Por për të shkue n’ at udhtim, ti o njeri, duhet qi të jeshë i plot; sepse njeriu i plotsuem e i persosun e din jetën e vdekjen; e din gjithësinë dhe të vërtetën e saj, e din nga ka ardhë e pse ka ardhë në këtë botë; e din dhe se ku do të shkoje, mbasi të ndahet nga kjo botë. Duhet t’ a dijshë se atje kanë me t’u pa veprat e tua. Gjithashtu duhet t’ a dijshë se për të fitue atë botë lypset të bâjshë nji luftë shumë të madhe me vetvehten t’ ande, se, për ndryshe, s’ ke me j’ a mbrri qëllimit, s’ ke me fitue gradda të nalta e të lumnueshme, për realizimin e të cilave je krijue!

Pregadit-iu pra, o njeri, asaj bote të perhershme, sikur pregatitet mysafiri për me shkue ke miku!

Me nji fjalë njeriu nuk bâni tjetër veçse përshkojti në këtë jetë, e, mandaj, si vesa para diellit, u çduk, tue lânë mbas shpine dashtunin e flakët të nanës, të babës, tue lânë motër, tue lânë vëlla, të cilët tue u dá për herë të fundit e përshëndetën, e puthën edhe ky u dha lamtumirën e fundit, për të mos jetue mâ, për të mos shijue mâ diellin e begatshëm për të mos pá mâ bekimin e nanës, dhe ndoshta me të mbaruem udhtimin e përhershëm e hedh fatkeqsija ose sjellja e tij në shpellë të trishtueme e të frikshme, mbrenda së cilës shef e ndigjon mundime e rrënkime të mdhaja!

Pra, në këtë botë nuk paska tjetër, veçse humbet rinija, humbet trimnija e fuqija, humbet drita e syvet e mâ në fund, për mâ të madhin fat të zi humbet edhe jeta! Mos të harrojmë se pasunija e humbun mund të fitohet përsëri tue punue; shëndeti mund të fitohet me kujdesje, mësimet mund të fitohen tue nxanë, porse koha e humbun nuk fitohet mâ![1]

[1]. Marrë nga revista “Zani i Naltë”, nr. 12, viti XIII, dhjetor 1938, f. 370 – 371

---